08.10 - Wijkmolenweg - Tongeren











Beknopte toelichtingsnota bij het stedenbouwkundig concept / concept van inplanting.

Ligging.
Wijkmolenweg te Tongeren.

Historiek van de site.
In oorsprong was de boerderij met woonhuis en stalling, gelegen langs de Wijkmolenweg, samen met de Wijkmolen zelf de enige bebouwing in deze omgeving. De bebouwing langs de Luikersteenweg dateerd grotendeels uit de jaren ‘20, ‘30 & ‘50 van de vorige eeuw. De overige bebouwing langs de Wijkmolenweg is grotendeels een na-oorlogse typische jaren ‘50 en ‘60 bebouwing. Zowel het woonhuis van de boerderij als de Wijkmolen zelf domineren de open ruimte door hun hoogte en monumentaliteit. Het woonhuis is nog in zijn oorspronkelijk vorm behouden, enkele delen van de binnenafwerking zijn niet meer in originele staat. Het volume van de woning staat loodrecht op de Wijkmolenweg. De belangrijkste stalling staat evenwijdig met de Wijkmolenweg en bakent samen met het woonhuis het binnenplein van de boerderij af. Oorspronkelijk bevond zich een 2de stalling aan de andere zijde van de binnenkoer, waardoor het geheel een U-vormige configuratie had. Deze stalling was opgebouwd uit een houtskeletconstructie. Het geheel is echter in het verleden met de grond gelijk afgebroken en vervangen door een aantal minderwaardige aanbouwsels.

Bestemming.
Woonfunctie. Opgesplitst in sociale huur- en koopeenheden.
In totaliteit wordt er voorzien in een 4-tal woningen door middel van een opsplitsing van het oorspronkelijk woonhuis met stalling, een 8-tal nieuwbouwwoningen en een 12 à 14-tal appartementen. De mix van koopwoningen en huurwoningen & -appartementen wordt evenwichtig verdeeld.

Ruimtebeleving - openbare ruimte - concept van inpanting.
De openbare ruimte wordt gedefinieerd door 3 basiselementen, die de ruimte afbakenen: 1ste basiselement is het oorspronkelijk woonhuis met stalling, 2de basiselement is het woongebouw met de appartementen en het derde basiselement zijn de aaneengeschakelde grondgebonden rijwoningen.

Het oorspronkelijke woonhuis en de stalling worden ontdaan van alle achteraf bouwkundig aangebouwde uitbreidingen en terug herleid naar de oorspronkelijke vorm, aangevuld met 3 uitbreidingen: 1 uitbreiding ter plaatse aan de achterzijde van het oorspronkelijk woonhuis, en 2 uitbreidingen ter hoogte van de stallingen.

De 8 geschakelde rijwoningen vormen een vertande gevelwand die boogvormig van het oorspronkelijke woonhuis met stalling tot aan de Jekeroever de openbare ruimte afbakent. Door de boogvorm vormt dit onderdeel een ‘crescent’ met een duidelijke voor- & achterzijde. Door de leefruimten (woonkamer, eetkamer en keuken) op de 1ste verdieping te situeren onstaan aangename ruimten met licht langs 2 zijden en wordt er een visuele verbondenheid tussen leefvertrekken en nieuw aan te leggen openbare ruimte gegarandeerd, met name ontstaat er een zichtrelatie tot aan de oever van de Jeker voor elke woning. Dit compenseert de hoofdzakelijk noord en noord-oost gerichte tuinen van deze woningen. De typologie is die van een type 3/5 of 4/5 verwerkt in de typologie van een bel-étagerijwoning met inpandige garage.

Als complementair volume loodrecht op de Wijkmolenweg en als begeleidende wand naast de nieuw aan te leggen openbare ruimte wordt er voorzien in een appartementsgebouw. Door zijn loodrechte positie op de Wijkmolenweg is dit een hedendaagse echo van het volume van het oorspronkelijk woonhuis, welk ten opzichte van de overige bebouwing in de straat een uitzondering vormt, zowel qua maatvoering als positie. Het appartementsgebouw wordt geleed in 4 onderdelen die geschakeld worden rond 2 trap- en lifthallen. Door de verkregen ritmering ontstaat niet 1 monotoon blok maar een volume met een aanvaardbaar schaalniveau. Tussen appartementsgebouw en bestaand woonhuis annex stallingen loopt een centrale circulatieas, waaraan 2 pleinen grenzen: aan de zijde van het woonhuis met stallingen wordt een deel van de oorspronkelijke binnenkoer gevoegd bij het openbaar domein en een ander deel wordt opgesplitst en als buitenruimte toegewezen aan 3 van de 4 woningen. Aan het appartementsgebouw verbreed de circulatieas tot een langgerekte pleinvorm.De openbare ruimte tussen bebouwing en Jeker wordt meer opgevat als een parkachtige ontwikkeling.

Aan het uiteinde van de boogvorm en het appartementsvolume gaat de openbare ruimte over in de oever van de Jeker. Het deel langs de Jeker wordt publiek toegankelijk. Het zou wenselijk zijn om de oevers over een groter deel publiek toegankelijk te maken en een verbinding voor zachte weggebruikers langsheen de Jeker tot aan het ronde punt Luikersteenweg/Wijkstraat zou wenselijk zijn. In de huidige perceelsconfiguratie en eigendomsverdeling is dit echter (nog) niet mogelijk. Door een bijkomende verbinding zou de Jeker niet enkel sterker betrokken worden bij de openbare ruimte, voor het volledige project zou dit tevens een meerwaarde kunnen betekenen.

Verkeer: een deel van parkeren voor het volledig appartementsgebouw alsook voor 2 van de 4 woningen in het bestaande volume worden ondergronds gegroepeerd. De 8 rijwoningen bezitten steeds een eigen inpandige garage. Op die wijze kan het openbaar domein in het nieuw te ontwikkelen deel grotendeels vrijblijven van autoverkeer. Langs de centrale circulatieas wordt tevens voorzien in een beperkte zone voor bezoekersparkeren, teneinde de Wijkmolenweg niet bijkomend te belasten met geparkeerde voertuigen. De parkeergarage wordt ontsloten via de Wijkmolenweg, waardoor het mogelijk is de parkeerbewegingen te weren van de nieuw aan te leggen openbare ruimte. Door de parkeergarage te koppelen aan de huurwoningen en de rijwoningen te voorzien van inpandige garages, ontstaat er een voordeel in uitbating wat beteft de huurwoningen en de scheiding van huur- & koopsector in het concept is duidelijk afgelijnd.

Principieel leent zich in het deel van de nieuwbouw de geschakelde bebouwing voor een laag-energieconcept. Bovenop de wettelijke minima inzake E-peil, verdient het de aanbeveling de eisen voor isolatie, winddichtheid & ventilatie op te drijven teneinde de standaard voor lage-energiewoningen te bekomen.